Göz İçi (İntravitreal) Enjeksiyonların Endikasyonları
Göz içi enjeksiyonlar, aşağıdaki gibi çeşitli göz hastalıklarının tedavisinde kullanılır:
- Yaşa Bağlı Makula Dejenerasyonu (YBMD): Özellikle yaşlı bireylerde görülen yaygın bir görme kaybı nedenidir. Özellikle hastalığın yaş tipi formunda, retina altındaki anormal damarlar sıvı veya kan sızdırır.
- Diyabetik Retinopati: Diyabete bağlı olarak gelişen ve retina damarlarını etkileyerek ödem ve sızıntıya neden olabilen bir komplikasyondur.
- Makula Ödemi: Genellikle diyabetik retinopati, retina ven tıkanıklığı veya cerrahi sonrası komplikasyonlara bağlı olarak makula bölgesinde oluşan şişliktir.
- Retina Ven Tıkanıklığı (RVT): Retina damarlarında meydana gelen tıkanıklık sonucu sıvı sızıntısı ve makula ödemine neden olan bir durumdur.
- Üveit: Retina da dahil olmak üzere gözün farklı katmanlarını etkileyen, üvea tabakasının iltihaplanması durumudur.
- Endoftalmi: Retinada iltihaplanmaya yol açabilen ciddi bir göz enfeksiyonudur ve acil tedavi gerektirir.
- Neovasküler Glokom: Göz içinde yeni damarların oluştuğu, bu durumun ise göz içi basıncı ve sıvı drenajını etkilediği bir rahatsızlıktır.
Göz İçi Enjeksiyonlarda Kullanılan İlaçlar
Göz içi enjeksiyonlarda yaygın olarak kullanılan ilaç türleri şunlardır:
- Anti-VEGF (Vasküler Endotelyal Büyüme Faktörü) Ajanlar:
- Bevacizumab (Avastin): Yaşa bağlı makula dejenerasyonu (yaş tip) gibi durumlarda anormal damar gelişimini engellemek için kullanılır.
- Ranibizumab (Lucentis): Bevacizumab’a benzer şekilde VEGF’yi bloke eder ve yaş tip YBMD ile makula ödemi tedavisinde yaygın olarak kullanılır.
- Aflibercept (Eylea): Daha yeni bir anti-VEGF ajanıdır; yaş tip YBMD, makula ödemi ve retina ven tıkanıklığı tedavisinde kullanılır.
- Steroidler:
- Deksametazon (Ozurdex): Diyabetik retinopati veya retina ven tıkanıklığına bağlı makula ödeminin tedavisinde kullanılan bir kortikosteroiddir.
- Triamsinolon: Belirli retina hastalıklarında kullanılan başka bir steroiddir.
- Antibiyotikler: Enfeksiyon durumlarında, endoftalmi gibi ciddi enfeksiyonların tedavisi için göz içine antibiyotik enjeksiyonu yapılabilir.
- Gen Tedavisi: Kalıtsal retina hastalıklarını tedavi etmeye yönelik yeni tedavi yöntemleri olarak gen terapileri geliştirilmektedir.
Göz İçi Enjeksiyonların Faydaları
- Bölgesel Tedavi: İlacın doğrudan retinaya verilmesi, etkinliğini artırır ve sistemik yan etkileri azaltır.
- Görme Kalitesinde İyileşme: Yaş tip YBMD veya diyabetik makula ödemi gibi durumlarda görme kaybını azaltabilir, görme keskinliğini artırabilir ve bazen görmeyi kısmen geri kazandırabilir.
- Minimal İnvaziv: Klinik ortamda, genellikle genel anesteziye gerek olmadan uygulanan bir işlemdir ve iyileşme süresi kısadır.
Riskler ve Komplikasyonlar
Göz içi enjeksiyonlar genellikle güvenlidir, ancak bazı riskler ve olası komplikasyonlar mevcuttur:
- Enfeksiyon (Endoftalmi): Nadir de olsa ciddi bir göz enfeksiyonu gelişebilir. Acil tedavi gerektirir.
- Göz İçi Basınç Artışı: Bazı hastalarda enjeksiyon sonrası göz içi basınç artabilir ve tedavi edilmezse glokoma yol açabilir.
- Retina Dekolmanı: Nadir bir komplikasyondur, ancak işlem sonrası retina ayrılması riski vardır.
- Kanama: Enjeksiyon bölgesinde küçük kanamalar oluşabilir.
- Katarakt Gelişimi: Özellikle tekrarlayan enjeksiyonlarla katarakt oluşabilir veya mevcut katarakt ilerleyebilir.
- Görme Bozuklukları: İşlem sonrasında bazı hastalarda geçici olarak bulanık görme veya uçuşan cisimler görülebilir.
- Göz Yaralanması: İğne nadiren de olsa retinaya veya gözün diğer yapısına zarar verebilir.
Tedavi Sonrası Bakım
- Kontrol Randevuları: Enjeksiyon sonrası tedavinin etkinliğini değerlendirmek ve komplikasyonları izlemek için düzenli göz doktoru kontrolleri gerekir.
- Göz Damlası Kullanımı: Hastalara genellikle enjeksiyon sonrası birkaç gün boyunca antibiyotik veya anti-inflamatuar göz damlası verilir.
- Ağır Aktivitelerden Kaçınma: Enjeksiyon sonrası kısa bir süre ağır kaldırma veya yorucu fiziksel aktivitelerden kaçınılması önerilir.
Etkinlik
Göz içi enjeksiyonların etkinliği, tedavi edilen hastalığın türüne bağlı olarak değişiklik gösterir. Örneğin:
- Yaş tip AMD hastalarında anti-VEGF enjeksiyonları görme kaybını önemli ölçüde yavaşlatabilir ve bazı durumlarda görme düzeyini iyileştirebilir.
- Diyabetik retinopati ve makula ödemi durumlarında, intravitreal enjeksiyonlar şişliği azaltabilir ve görme keskinliğini artırabilir.
- Enjeksiyon sıklığı değişebilir; bazı hastalar, durumlarına ve gözün tedaviye verdiği yanıta bağlı olarak her 4 ila 6 haftada bir enjeksiyon gerektirebilir.
Sonuç
İntravitreal enjeksiyonlar, çeşitli retina hastalıkları için hayati bir tedavi seçeneğidir. Yaş tip AMD, diyabetik makula ödemi ve retina ven tıkanıklığı gibi durumların tedavisinde hedefe yönelik bir yaklaşım sunarak semptomların hafiflemesine, görmenin korunmasına ve daha fazla hasarın önlenmesine yardımcı olur. İşlem genellikle güvenli olsa da, hastaların herhangi bir komplikasyonu izlemek ve en iyi sonuçları elde etmek için göz doktorlarıyla yakın iş birliği içinde olmaları önemlidir.
